پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های امیدبخش جو در مناطق سرد ایران با استفاده از روش GGE biplot

پایداری عملکرد دانه هجده ژنوتیپ جو در مقایسه با دو رقم شاهد با استفاده از طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در هشت ایستگاه اقلیم سرد شامل اراک، اردبیل، همدان، جلگه رخ،کرج، میاندوآب، مشهد و تبریز به مدت دو سال زراعی (85-1383) مورد بررسی قرار گرفت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط روش GGE biplot جهت تجزیه پایداری به کار گرفته شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مر بوط به ژنوتیپ‌ها، ژنوتیپ شماره 16 (G16) بیشترین عملکرد را در اراک و همدان، ژنوتیپ شماره 17 بیشترین عملکرد را در کرج، میاندوآب و مشهد و ژنوتیپ شماره 4 بیشترین عملکرد را در اردبیل وجلگه رخ داشتند. بر اساس نمودار محیط‌های ایده‌آل فرضی، محیط‌های مشهد، میاندوآب و کرج به این محیط نزدیک‌تر بود، و بر اساس نمودار ژنوتیپ ایده‌آل فرضی و نمودار بای‌پلات ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، ژنوتیپ شماره 17 (MAKOUEE//ZARJOW/80-5151) باتوجه به معیار پایداری مورد استفاده، پایداری مطلوب‌تری را نشان داد و این ژنوتیپ به عنوان ژنوتیپ برتر از نظر پر محصولی و پایداری عملکرد شناسایی شد. نتایج این بررسی نشان داد اگرچه اصلاح ارقام سازگار و پایدار برای پهنه گسترده اقلیم سرد مشکلات مختص به خود را دارد، لیکن انتخاب ژنوتیپ‌های پر محصول با سازگاری عمومی و یا خصوصی با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این چنین تجزیه و تحلیل‌های پایداری، امکان‌پذیر خواهد بود.